Ceremonia wręczenia nagród 14. Międzynarodowej Wystawy Architektury odbyła się 7. czerwca w Giardini della Biennale. Decyzją jury w składzie: Francesco Bandarin (Przewodniczacy, Włochy), Kunlé Adeyemi (Nigeria), Bregtje van der Haak (Holandia), Hou Hanru (Chiny), and Mitra Khoubrou (Zjednoczone Emiraty Arabskie) Złoty Lew za najlepszy pawilon narodowy został przyznany Korei, za pawilon Crow’s Eye View: The Korean Peninsula.

Srebrny Lew przyznany został pawilonowi Chile Monolith Controversies. Nagrodę za najlepszy projekt badawczy w ramach sekcji Monditalia w Międzynarodowym Pawilonie otrzymał projekt Sales Oddity. Milano 2 and the Politics of Direct-to-home TV Urbanism.

Jury postanowiło wyróżnić trzy spośród pawilonów narodowych: Pawilon Kanady Arctic Adaptations: Nunavut at 15, Francji Modernity: promise or menace? oraz Rosji Fair Enough: Russia’s past our Present 

Wyróżnienia honorowe za projekty badawcze otrzymały wystawy: Radical Pedagogies: ACTION-REACTION-INTERACTION; Intermundia; Italian Limes.

Złotego Lwa za całokształt twórczości otrzymał  Phyllis Lambert.

Została opublikowana lista uczestników tegorocznej XIV Międzynarodowej Wystawy Architektury w Wenecji.  Swój udział zgłosiło 66 państw, z czego 10 będzie brało udział w biennale po raz pierwszy. Oficjalne wystawa otworzy się 7 czerwca 2014. Szczegółowa lista uczestników, wraz z tytułami ekspozycji w pawilonach narodowych dostępna jest na stronie 
http://www.labiennale.org/en/architecture/exhibition/national-participations/

W dniu 1 października 2013 roku w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki odbyły się obrady Jury konkursu na kuratorski projekt wystawy w Pawilonie Polskim na 14. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji.

Powołane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jury w składzie: Adam Budak, Tomasz Fudala, Urszula Gołota, Bartosz Haduch, Maria Hussakowska, Donata Jaworska, Tomasz Konior, Katarzyna Krakowiak, Przemysław Łukasik, Maciej Miłobędzki, Krzysztof Mycielski, Krzysztof Nawratek, Grzegorz Piątek, Ewa P. Porębska, Gabriela Świtek, Hanna Wróblewska wystosowało następujące oświadczenie:

Jury konkursu stwierdziło, że wszystkie zgłoszone do konkursu prace (21 prac) spełniają wymogi regulaminu. Po przeanalizowaniu projektów i burzliwej dyskusji Jury wybrało zdecydowaną większością głosów w głosowaniu tajnym zwycięską pracę oraz projekt rezerwowy.

Największą liczbę głosów dostała praca o godle ASB, autorstwa zespołu kuratorskiego w składzie:
Dorota Jędruch, Marta Karpińska, Dorota Leśniak-Rychlak, Michał Wiśniewski oraz Jakuba Woynarowskiego – autora artystycznego opracowania projektu. Praca pod tytułem „Figury niemożliwe”
charakteryzuje się przejrzystą, subtelną formą, wyrafinowanym podejściem do tematu przyszłorocznej, 14. Międzynarodowej Wystawy Architektury w Wenecji i umożliwia wielorakość interpretacji. Jury docenia wysoką jakość estetyczną, a jednocześnie intelektualną złożoność projektu. Odwołujący się do heroicznego momentu w polskiej historii projekt osadzony jest w uniwersalnym kontekście i zadaje podstawowe pytania dotyczące architektury.

Projekt rezerwowy o godle Ghana autorstwa kuratora Łukasza Stanka z zespołem nosi tytuł POLAND & GHANA.

Przewodnicząca Jury
Ewa Porębska

Wszystkie projekty konkursowe zostaną zaprezentowane w Zachęcie podczas czwartkowej debaty wokół
idei przyszłorocznego Biennale Architektury – Fundamenty. Wyniki konkursu będą punktem wyjścia do dyskusji. Od 15 października do końca miesiąca projekty będą dostępne do wglądu w bibliotece Zachęty (wtorek – czwartek, godz. 10–16).

Dodatkowe informacje o konkursie: Joanna Waśko – [email protected]
Więcej informacji o 14. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji w 2014 roku: http://labiennale.org/en/architecture/index.html

W ogłoszonym przez Rema Koolhaasa oświadczeniu dotyczącym intencji i wizji przyszłorocznej 14. Międzynarodowej Wystawy Architektury w Wenecji czytamy: „Przejście do tego, co wydaje się być rodzajem uniwersalnego języka architektury jest procesem znacznie bardziej skomplikowanym niż zwykliśmy uznawać, a uwikłane są weń  znaczące spotkania kultur, wynalazki  techniczne i trudno uchwytne starania, by pozostać »narodowym«.” Na spotkaniu w Zachęcie rozpoczynającym dyskusję wokół konkursu na wystawę w Pawilonie Polskim i towarzyszącej mu debacie o modernizmie, owo skomplikowanie zostało rozpoznane i radośnie przyjęte. Uważamy, że dyskusję należy kontynuować, lecz by stała się ona rzeczywiście ważnym zbiorowym głosem, musi stać się prawdziwym dialogiem, w którym uczestnicy rozmawiają ze sobą, a nie mówią obok siebie.
 
Uważamy, że w najbliższe miesiące wszyscy zainteresowani przyszłością architektury w Polsce powinni wykorzystać napięcie pomiędzy tym, co „narodowe” (etniczne, lokalne, specyficzne...) a „uniwersalne” (globalne, powszechne...) jako punkt  odniesienia dla organizowanych debat, publikacji, wystaw i innych wydarzeń. Temat zaproponowany przez Rema Koolhaasa, mimo pozornego skierowania w przeszłość jest niezwykle aktualny — w kontekście politycznych walk na peryferiach liberalno-demokratycznego świata Zachodu, pytanie o relacje centrum–peryferie, jest również pytaniem o uniwersalizm. Czy bunty w krajach Bliskiego Wschodu, Brazylii czy w Turcji są odrzuceniem uniwersalizmu czy raczej wołaniem o „inny uniwersalizm”? Ten społeczno-polityczny ferment stanowi szansę dla architektury, by jak wtedy, gdy rodził się modernizm, stała się ona  pełnoprawnym obszarem walki i debaty. Architektura swoją debatę o prawo do własnego głosu, o prawo do emancypacji, o prawo do lepszego życia toczy od (co najmniej) stu lat i dziś jest czas, by tę debatę ożywić. Apelujemy do wszystkich (do fundacji, organizacji, uczelni, nieformalnych grup i samych architektów oraz krytyków architektury), którym leży na sercu przyszłość i jakość polskiej architektury, by włączyli się w tę dyskusję!
 
Ogłoszenie wyników konkursu na wystawę w Pawilonie Polskim wydaje się być dobrym pretekstem, aby pierwszy etap dyskusji podsumować. Proponujemy zorganizowanie na początku października (w ciągu paru dni po ogłoszeniu wyników) w Zachęcie spotkania/dyskusji/mini-konferencji dotyczącej podstawowych idei Biennale Architektury zaproponowanych przez Rema Koolhaasa oraz ich możliwego wpływu na polski dyskurs architektoniczny oraz rozwój architektury w naszym kraju.
 
Wszystkich zainteresowanych udziałem w takim wydarzeniu prosimy o kontakt oraz składanie propozycji wystąpień/referatów/tematów do dyskusji. Będziemy starali się byćtak inkluzyjni, jak to tylko możliwe z techniczno-logistycznego punktu widzenia, i prowadzić otwartą i transparentną dyskusję na temat programu spotkania ze wszystkimi zainteresowanymi.
Prosimy o kontakt do 25 września na adres [email protected]. 

Krzysztof Nawratek
Koordynator debaty 

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

W piątek, 21 czerwca, w Wenecji miało miejsce spotkanie reprezentantów pawilonów narodowych z Remem Koolhaasem, kuratorem 14. Międzynarodowej Wystawy Architektury, która w nadchodzącym roku będzie trwała aż sześć miesięcy. Spotkanie miało na celu wyjaśnienie głównych zamierzeń i ambicji kuratora oraz jego wizji dotyczącej zarówno biennale jako takiego, jak i samych pawilonów narodowych. Koolhaas podkreślał wyjątkowość przyszłorocznej imprezy, dla której punktem wyjścia mają stać się projekty badawcze dotyczące recepcji modernizmu przez różne architektury narodowe w okresie 1914–2014. Nie znaczy to oczywiście, że proponowane wystawy mają być jedynie prezentacją badań — wręcz przeciwnie, należy się spodziewać mocnych polemik i indywidualnych interpretacji. Podkreślmy jeszcze raz — punktem odniesienia, wyjścia dla artystycznej interpretacji powinny być fakty, dane, dokumenty, obiekty. 
  
W kontekście czekającego na rozstrzygnięcie konkursu na wystawę w Pawilonie Polskim wydaje się istotne, by na ten aspekt wizji kuratora biennale zwrócić uwagę. Rem Koolhaas podkreślał, że nie chce narzucać formy wystawy (w czasie poprzedniego spotkania przedstawiał różne sposoby prezentowania architektury — od klasycznych, związanych z obrazem czy makietą, do mocno „niearchitektonicznych” opowieści z użyciem słowa), chciałby jednak, by jej zawartość merytoryczna wiązała się z hasłem przewodnim Absorbing Modernity. Podkreślał również, że jest otwarty na współpracę i dialog z kuratorami pawilonów narodowych oraz zachęcił do dialogu i współpracy pomiędzy różnymi (również politycznie skonfliktowanymi) państwami. Można więc domniemywać, że ostateczne wersje wystaw w pawilonach narodowych będą przez następne kilka miesięcy ewoluować i na koniec różnić się w konkretnych rozwiązaniach (bo oczywiście nie w samej istocie) od projektów przedstawianych na wstępnym etapie.

Koolhaas mówił również o swojej wizji wystawy w Arsenale, która stanie się łącznikiem pomiędzy Biennale Architektury a innymi obszarami sztuki (Biennale Teatru, Tańca, Muzyki, Festiwal Kina). W wizji głównego kuratora Arsenał stanie się przestrzenią dialogu, dyskusji, sporu — w którym wezmą udział zarówno ludzie, jak i rzeczy. Głównym tematem ogniskującym dialog mają stać się Włochy — co naszym zdaniem należy rozumiećszeroko, jako punkt odniesienia, a nie narzucenie narodowej narracji. Element żywej intelektualnej debaty (nie tylko werbalnej), szerokiej i krytycznej polemiki wydaje się być tutaj dominujący. Proponowana przez organizatorów tegorocznego konkursu na Pawilon Polski „narodowa debata” dotycząca relacji pomiędzy modernizmem (modernizmami?) a polską architekturą o ambicjach narodowych doskonale wpisuje się w zamierzenia i wizje Rema Koolhaasa i jego zespołu — zarówno w kontekście pawilonów narodowych, jak i wystawy w Arsenale.
 
Chcielibyśmy zwrócić uwagę wszystkich biorących udział w konkursie na wystawę w Pawilonie Polskim na wspomniane powyżej intencje kuratora biennale oraz zachęcić — po raz kolejny — do uważnego przeczytania i odniesienia się w przygotowywanym projekcie do ogłoszonego przezeń manifestu — ze zwróceniem uwagi na ostatni paragraf: 
  
„Poprzez wspólne opowiedzenie historii ostatnich stu lat, wystawy w pawilonach narodowych pozwolą uzyskać globalny obraz ewolucji architektury w stronę uniwersalnej nowoczesnej estetyki, a jednocześnie ukażą unikalne mentalności narodowe, które nieprzerwanie istnieją i ewoluują pomimo nasilającej się międzynarodowej współpracy i wymiany”.
 
Krzysztof Nawratek
Koordynator debaty 

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki